In the spotlight: Argentijnse tango
Wie een beetje thuis is in koppeldansen, kent de tango als standaarddans. Maar die tango vindt haar oorsprong in de Argentijnse tango. Waarin verschillen beide? En wat is de geschiedenis van de Argentijnse tango? Die vragen, en veel meer, vuurden we af op Liz De Vuyst en Yannick Vanhove, Belgische toppers in de Argentijnse tango.
Waarin ligt het verschil tussen de ballroomdans tango en de Argentijnse tango?
Het verschil tussen ballroom tango en Argentijnse tango is groot. Ballroom tango heeft elementen van de Argentijnse tango overgenomen in de jaren ’30 en dat in hun eigen structuur gegoten. Waar de basis van Argentijnse tango improvisatie is, voor zowel de bewegingen als de muzikaliteit van het dansen, ligt in ballroom alles vast. Visueel ziet het er ook anders uit. De lichamen in ballroom tango gaan bovenaan van elkaar weg, waar bij de Argentijnse tango de bovenlichamen juist naar elkaar toe gaan.
Hoe ontstond Argentijnse tango?
Er is tot op de dag van vandaag nog heel veel discussie over hoe de Argentijnse tango juist is ontstaan. Wat zeker is, is dat het een dans is die voortgevloeid is uit heel veel verschillende culturen aan het begin van vorige eeuw in de “Río De La Plata” regio tussen Argentinië en Uruguay in Zuid-Amerika.
Om een voorbeeld te geven: de bandoneon - het instrument dat tango tot ‘tango’ maakt - een Duits instrument. Het werd ontworpen als draagbaar orgel voor de arme kerken.
Hoe is Argentijnse tango sindsdien geëvolueerd?
De Argentijnse tango is een jonge dans. Hij is ongeveer 100 jaar oud. Er zijn twee heel grote momenten van evolutie geweest: rond 1945 en rond 2000. De periode tussen 1940 en 1950 was de gouden tijd van de tango in Argentinië. Zowel voor de muziek als voor de dans. In die periode zijn de dansers en muzikanten in tango het meest geëvolueerd. Dansers verzonnen nieuwe passen en figuren, en muzikanten vernieuwden. Het was een wisselwerking onder elkaar en iedereen had zijn eigen stijl.
Tango als dans is na 1950 vervolgens bijna helemaal verdwenen, maar in 1986 heeft tango als dans nieuw leven gekregen door een tangoshow "Tango Argentino", die heel de wereld is rondgegaan.
Net voor het begin van de 21ste eeuw is er een nieuwe stroming gekomen, voor zowel de dans als de muziek: tango nuevo (nieuwe tango). Op vlak van muziek was dit elektronische tango, met als bekendste groep "Gotan Project". Iedereen kent hun muziek wel, al is het door de reclame van wasproducten 😉. De dans, tango nuevo, ontstond door het breken/buigen van de regels en structuren van de tango, zoals wel vaker gebeurt in kunst.
Wat kenmerkt Argentijnse tango?
Het allerbelangrijkste voor tangomuziek is de bandoneon. Het is wat de tango zijn “kleur”, zijn gevoel geeft. Ook het gebruik van syncopes, vreemde ritmes op willekeurige plaatsen, is eigen aan de tango.
Voor de dans is de improvisatie het belangrijkste. Er staat niets vast. De leider leidt en de volger gaat mee. Als volger kan je nooit weten wat er gaat komen. Het is een dans die simpel kan zijn, maar ook eindeloos complex. Dus voor ieder wat wils.
Heb je binnen de Argentijnse tango nog varianten?
Binnen de Argentijnse tango heb je drie soorten ritmes. De Argentijnse tango zelf, de milonga (die heeft een sneller ritme en zou de voorloper zijn van de tango) en tango wals (met het typische 1,2,3 walsritme).
Dan zijn er ook de verschillende stijlen, zoals in elke kunstvorm. Het grootste verschil is er tussen tango show, voor optredens, en improvisatie tango, voor het sociale deel van de tango. Binnen het improvisatiegedeelte zijn er ook heel veel stijlen, waarbij elke stijl denkt dat hij beter is dan de andere. Opnieuw, net zoals bij elke kunstvorm 😉.
Hoe meer je over tango leert, hoe meer je kan begrijpen dat alles deel is van elkaar en dat we de verschillende stijlen en evoluties nodig hebben om ervoor te zorgen dat de dans blijft leven.
Wat zijn de belangrijkste wedstrijden in Argentijnse tango?
Binnen de Argentijnse tango heb je maar heel weinig wedstrijden. Wat alweer een groot verschil is met de Argentijnse tango binnen de standard- en latinwereld (want ook zij hebben een stroming die verwarrend genoeg Argentijnse tango heet, maar nog steeds niet hetzelfde is).
Er is maar één organisatie in de wereld van de Argentijnse tango die wedstrijden organiseert. Dat zijn de wedstrijden die georganiseerd worden vanuit Buenos Aires. De belangrijkste wedstrijd is het wereldkampioenschap, dat elk jaar plaatsvindt in augustus in Buenos Aires. Daarnaast hebben we in Europa het Europees kampioenschap dat éénmaal per jaar plaatsvindt in Italië.
Sommige landen hebben éénmaal per jaar een nationaal kampioenschap, maar er zijn er niet zoveel, want ook die moeten goedgekeurd en gemonitord worden door Buenos Aires. België heeft al twee maal het Beneluxkampioenschap georganiseerd in Antwerpen. Als je één van de nationale kampioenschappen wint, dan mag je rechtstreeks naar de halve finale op het WK in Buenos Aires.
Wie zijn de bekendste dansers in Argentijnse tango?
De bekendste dansers in Argentijnse tango, zijn de dansers van, wat wij noemen, “de tweede generatie”. Dat zijn de dansers die zijn opgeleid door de “oude garde” in de jaren ’90. Bijna iedereen van de “oude garde” is ondertussen overleden, dus de kennis van vroeger moeten wij nu gaan halen bij de tweede generatie.
Om enkele voorbeelden te geven:
Gabriel Angio & Natalia Gamez
Gustavo Naveira
Natalia Hills
De familie Misse
Miguel Zotto
Roberto Herrera
Alejandra Mantinan
Hoe kwamen jullie voor het eerst in contact met Argentijnse tango?
Liz: Ik kwam voor het eerst in contact met de muziek, doordat mijn papa regelmatig naar tango luisterde thuis. Voor een theaterproject moest ik toen een lessenreeks tango volgen. Ik vroeg dan aan Yannick, die toen in mijn klas zat (4e middelbaar), of hij dat samen met mij wou doen. En ondertussen zijn we 20 jaar later, hebben we meer dan 4 jaar in Argentinië gewoond, zijn we Europese kampioenen geworden in 2012, zijn we 5e geworden op het metropolitaans kampioenschap van Buenos Aires, finalisten van het WK, waren we sinds 2013 internationaal aan het touren (tot aan corona) en waren we, ook net voor corona, uitgenodigd als juryleden voor het nationaal kampioenschap van Mexico.
Wat vinden jullie zo fijn aan Argentijnse tango?
Liz: Ik ben eerst verkocht geraakt aan tango door de muziek, het melancholische en het drama van de muziek van Piazzola en Pugliese. Misschien omdat dat de enige manier is om wat drama in mijn leven te brengen 😉. Daarnaast is het ook de elegantie en de sereniteit van de bewegingen, waar ik voor gevallen ben. En natuurlijk de complexiteit. En omdat ik graag dans in de armen van mijn ventje 😉.
Yannick: In de eerste plaats omdat ik dan mag dansen met de vrouw van wie ik hou. Maar tango heeft me ook volledig in z'n greep door de prachtige muziek, de poëzie van de teksten, de sfeer op milonga's (sociale dansavonden) en inderdaad ook de oneindige complexiteit. De leercurve is simpelweg oneindig: net als je denkt dat je het begint te kunnen, ontdek je een volledige nieuwe laag!
Hoe populair is Argentijnse tango in België?
Argentijnse tango wint en verliest aan populariteit in België. De piek was er in het begin van de jaren 2000. We moeten natuurlijk niet uitleggen dat we nu in een dal zitten door heel het coronagebeuren. Hopelijk komen we terug in een piek terecht omdat iedereen nood heeft om elkaar terug eens goed vast te pakken. Daar is Argentijnse tango de perfecte dans voor 😊.
Waar kun je in België terecht voor de “echte” Argentijnse tango?
In België kun je elke dag van de week wel ergens sociaal gaan dansen op een milonga (tangofuif 😉) en in het weekend zijn er meerdere om uit te kiezen. Er zijn ook ontzettend veel plaatsen waar je de Argentijnse tango kunt leren. Twee overkoepelende websites in België om een school te vinden zijn www.tango.be en www.milonga.be.
Wij zelf geven sinds kort les in Bertem en zijn ook gelinkt aan de school Tangorrion in Gent en Izegem. Maar als er iemand vragen heeft, mogen ze ons natuurlijk ook steeds een mailtje sturen via vanhove.l.y@gmail.com.
Meer weten over Liz en Yannick?
Bezoek dan zeker ook hun website: www.liz-yannick.com.
Je kunt hen ook volgen op Facebook en Instagram: @liz.yannick.